Bildiğiniz üzere kimlik fotokopisi ile pek çok kurum ve kuruluşlarda farklı işlemler yapılabilmekte. Birkaç yıl önce 50 milyon kişinin kimlik bilgisinin internette paylaşıldığına dair çıkan haberler özellikle sosyal ağlardaki kullanıcılar arasında büyük panik yaratmıştı. Söylenildiği üzere Türkiye dünyadaki en büyük veri sızıntılarından biriyle yüz yüze kalmıştı.. 18 yaşını doldurmuş tüm kişilerin kimlik bilgileri internete sızdırılmıştı.. Asıl burada bahsetmek istediğim olay,geçenlerde bir arkadaşımın kimlik bilgilerinin başkalarının eline geçmesi ihtimaliyle yaşadığı stres ve paniğe şahit olmamdan sonra bu konuyu enine boyuna araştırmayı düşünmem.. Konuyu araştırırken pek çok kişinin bu konuda mağdur olduğunu,çalınan kimliği ile yapılan işlemlerin kendisi tarafından yapılmadığını ispatlayabilmek için yıllarca mahkeme duruşmalarında uğraştığını gördüm.. Peki çalınan kimlik bilgileriyle neler yapılabilir? Aslına bakılırsa pek çok şey.... Hat alınabilir(üstelik telefon kampanyalarından faydalanıp telefon bile alınabiliyor), bankada dilekçe verebilir, abonelik işlemleri yaptırabilir, senetle alışveriş yapabilir, kredi çekerken ya da kendisinin alacağı krediye sizi kefil gösterebilir, sizin yerinize internet servis sağlayıcıdan hizmet açtırabilir, ikametgah adresinize ulaşabilirler.. Tüm interaktif bankacılık işlemlerinde belli bir noktaya kadar sizin bilgilerinizle iş yapabilirler. Tabi bazı ek bilgiler de gerekiyor bu işlemler için.. Ama şu da var ki kimlik fotokopiniz ve imzanız olmadan hiç bir banka kredi kartı vermiyor. Sahte kimlik ve fotokopisi oluşturulsa bile zorunlu olarak ikametgah belgesi ya da güncel bir fatura isteniyor. Bunlar olmadan kredi kartı ya da hesap açılması mümkün değil. Ama banka personelinin de bu evraklar olmadan işlem yapması imkansız değil!(Tabi uğrayacağınız zarar karşısında banka hukuka karşı hesap vermek zorunda).. Mesela operatörlerin müşteri hizmetlerinin bizlere sorduğu sorular ya da bankayı aradığımızda ki güvenlik sorularının çoğu kimlik bilgisi üzerine. Yani kimlik bilgilerimize erişebilen kişinin bizim adımıza pek çok işlem yapması olası.. Bankaların çağrı merkezleri(call-center servisleri)üzerinden işlem yapmak da oldukça kolay. Annenizin kızlık soyadı sizi çok koruyan bir güvenlik sorusu değil. Çünkü sosyal medya hesaplarınız açıksa kısa bir taramayla annenizin kim olduğu anlaşılabiliyor.. Ne yapabiliriz peki? Öncelikle kimlik bilgilerim çalındı mı? Yayınlanıyor mu diye merak edip birtakım sitelere girmeyin. Çünkü tarayıcı üzerinden de bilgilerinize ulaşabiliyorlarmış. Hesaplarınızın olduğu bankalarla iletişime geçip bilginiz dışında bir talimat ya da işlem yapılıp yapılmadığını kontrol etmenizde fayda var. Telefonunuz için zor bir şifre, parmak izi sensörü iyi olacaktır. Kimlik bilgilerinizle adınıza telefon hattı açılıp açılmadığını E-Devlet'e bağlanarak öğrenebilirsiniz. Yapılan işlemlerde "mobil onaylama teknolojilerini" zorunlu hale getirin ama bunun şöyle bir riski var; mobil cihazınızı da alırlarsa bu durumda ciddi işler açılabilir başınıza... Bu arada kimliğini kaybettikten sonra herhangi bir yasal başvuru yapmayıp ve ilan vermeyip sadece kimliğinin yenisini çıkartanları da aslında büyük bir tehlike bekliyor (Çipli kimlik kartlarında bu durum daha güvenilir noktada).. O yüzden kaybettiğiniz gün eski nüfus cüzdanınızın hükümsüz kılınabilmesi için gerekli yasal başvuruları yapmanız gerekir. Nüfus cüzdanınızın kaybedildiğine veya çalındığına dair gazete ilanı vermek, emniyete ve vergi dairesine nüfus cüzdanı kaybını bildirmek gerekiyor. Emniyet birimlerince düzenlenmiş nüfus cüzdanının çalınmış ya da kaybedilmiş olduğuna ilişkin belgenin aslının vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir. Nüfus cüzdanını kaybeden veya çaldıran kişilerin emniyetten aldığı tutanak ve bir de dilekçe eşliğinde bir vergi dairesine başvurması durumunda kayıp olan nüfusunun bilgisi sicil kayıtlarına alınıyor. Yani kaybedilen nüfus cüzdanını bulan kişi herhangi bir dolandırıcılık yapmak isterse sistem uyarı veriyor. Bu işlemlerin daha hızlı yapılabilmesi için Alo 199 Çağrı Merkezini(doğrudan Nüfus Genel Müdürlüğüne bağlı faaliyet yürüten ve nüfus işlemleri ile ilgili bir çok süreçte telefon hizmeti sunan bir hat)aramanız da doğru olacaktır. Kaybedilen nüfus cüzdanının yerine yeni bir nüfus cüzdanı çıkarılmasıyla eski kimliğiniz geçersiz olacaktır. Böylelikle nüfus cüzdanı seri numarası başta olmak üzere pek çok bilgi güncellenecek kişinin sizin yerinize herhangi bir bankacılık işlemi yapılmasının önüne geçilecektir.