MİDYAT

İçime sindirerek gezip göremediğim Güneydoğu’nun en önemli noktası konumunda olan Mardin Midyat’ı iyi ki gördüm. Tarihi bu kadar canlı ve organik haliyle günümüze kadar yansıtan bu kenti imkanı olan herkesin görmesini isterim. Midyat, Mardin’in tarihi özellikleriyle dünyaya mal olmuş bir ilçesidir. Dahası Midyat’a bağlı çok sayıda köyün de aynı tarihi özelliklere sahip olduğu bir başka gerçek.

MİDYAT'TA FİLM VE DİZİLERİN ÇEKİLDİĞİ KONAĞA GİTTİK

Ortadoğu Makinanın 5. şubesinin açılışı için gittiğimiz Midyat’ı gördükçe şimdiye kadar neden gelmemişim diyerek kendime kızmadım da değil. Midyat’ın yüreği sevgi dolu ve misafirperver insanlarından Abdullah Demirtaş’ın rehberliğindeki gezimize Abdulhadi Akmugan ve emekli Albay Osman Arıduru da eşlik etti.  Birçok dini ve inancı geçmişte olduğu gibi hala bir arada barındıran Midyat’ı ve bağrında barındırdığı tarihi mekanları gördükten sonra üçümüzün de ortak fikri ‘Şimdiye kadar burayı neden görmemişiz?’ oldu.

Onlarca film ve dizinin Midyat’ta çekildiği konağa gittik. Türkiye’nin ve hatta dünyanın çeşitli bölgelerinden akın akın insanların tarihi mekanı gezmek için geldiği Midyat konaklarında yörenin kendine has kıyafetleriyle dolaşan hatta dizilerde rol alan insanlarıyla da karşılaşabiliyorsunuz. Doğa Midyat da bunlardan biri. Konak girişinde yöresel kıyafet ve bıyık yapısıyla ziyarete gelenlerinde ilgi odağı olan Doğan Midyat, Hercai dizisinde de rol almış.

ÖZETLE MİDYATI SİZİNLE PAYLAŞMAK İSTİYORUM

Güneydoğu Anadolu’nun incisi olarak bilinen Midyat Mardin’e 65 km uzaklıkta Savur, Gercüș, Dargeçit, İdil ve Nusaybin ile komşu bir ilçedir. Midyat 1810 yıllarında ilçe statüsüne girmiş ve 1890 yılında Güneydoğunun ilk belediyeleri arasında yer almıştır.

TARİHTEKİ YERİ
Medeniyetler beşiği dillerin, dinlerin ve sanatın buluşma noktası Midyat zengin kültürünün yanı sıra sosyal dokusuyla da tam anlamı ile birdünya kentidir. Birbirinden güzel taş evleri, Midyat ve Estel olarak bilinen bu iki kısımda gezilecek ve görülecek yerlere layık bir mimari ile donatılmıştır. Binaları kalker taşından oyulmuş, tarihi kiliseleri ve tarihi Cevat Paşa Cami’si, dar sokaklarında işlenmiş antik yapıtların yanı sıra  tarihi evleri görülmeye değerdir. Muhteşem Konuk Evi yüzyıllardan beri süregelen taş işçiliği ile Midyat’ı adeta canlandıran bir mimariye sahiptir.

Mardin’in yüzyıllardır farklı dinleri, dilleri ve kültürleri bir arada yaşatan Midyat ilçesi,  tarih boyunca önemli uygarlıklara ev sahipliği yaptı. Midyat gezerken evlerin iç ve dışının, kapı ve pencere sütunlarının ve kemerlerin katori taşlarından oyularak sırrına ermiş ustalar tarafından adeta ilmek ilmek işlendiğini görüyorsunuz. Süryaniler için de kutsal kent sayılan Midyat Turabdin bölgesinde birçok kiliseye, manastıra, tarihi ev ve sanata ev sahipliği yapmaktadır. Bunlar arasında Midyat’a 20 km uzaklıkta bulunan ve tarihin en eskilerinde sayılan Mor Gabriel (Meryem Ana) Kilisesi’dir. Ayrıca Mor Șmuni, Mor Barsawmo, Mor Șabel, Mor Hobil, Mor Ahisnoya tarihi kiliselerini de Midyat’ta görmek mümkün. Dara Antik Kenti, Beyaz Su, Azizler Evi, Abraham manastırı ve müzesi de görülmeye layık olan yerler arasındadır. Ayrıca Midyat’ın tarihi köyleri de aynı zenginlikler ile donatılmış yöreler olduğunun altını çizmek gerekir.

MİDYAT’TA TELKARİ - GÜMÜȘCÜLÜK SANATI

Telkari denince ilk akla gelen ilk kent Midyat’tır. Lakin Mezopotamya’nın en eski kültürü ve tarihi sanatı olarak bilinen gümüşçülük Midyat’a tabidir. Sanat edinmiş bu medeniyet tamamen Hristiyan minoritesine aittir. Ev yapma sanatı gibi meslek edinmiş bu cazibe sanat Midyat’ta yaygın bir özelliğe sahiptir.

Nitekim geçmişten günümüze telkari sanatının canlı olarak işlemede bulunan, Midyat Kuyumcular Çarşı’sında istenilen biçimlerde yüzük, kolye, bileklik, broş ve daha nice süs eşyalarını bulmak mümkün.

TOPRAK MAHSÜLLERİ

Midyat denince akla meşe, bitim, antep fıstığı ile kendisine has acur ve nefis kavunları ile incirleri akla gelir. Ayrıca dünyanın en kaliteli üzümleri Midyat’ta yetişir. Tarihi bilgisinden faydalandığım Mehmet Emin Aslan’a teşekkür ediyorum