PKK Nedir, Açılımı Nedir?
PKK, “Partiya Karkerên Kurdistanê” ifadesinin kısaltmasıdır. Türkçesi “Kürdistan İşçi Partisi” anlamına gelir. Marksist-Leninist ideolojiye dayanan, silahlı mücadeleyi benimseyen bir örgüt olarak tanımlanır.
PKK, Türkiye Cumhuriyeti Devleti başta olmak üzere ABD, Avrupa Birliği ve NATO tarafından terör örgütü olarak kabul edilmiştir.
PKK Nasıl Ortaya Çıktı?
PKK, 1970’li yılların sonunda Türkiye'deki siyasi istikrarsızlık, sol görüşlü öğrenci hareketleri ve Kürt kimliğinin bastırılması gibi sosyo-politik koşullardan etkilenerek ortaya çıkmıştır. Örgüt; Türkiye, Irak, İran ve Suriye'de yaşayan Kürtler için bağımsız bir "Kürdistan" kurmayı amaçladığını duyurmuştur.
Kuruluşunda etkili olan ideolojik altyapı, dönemin dünyasında yükselen Marksist devrimci akımlar ve silahlı mücadele stratejileriydi.
PKK Kaç Yılında Kuruldu, Kurucusu Kimdir? Kuruluş Yıllarında Öcalan’ın Yanında Kimler Vardı?
PKK, 27 Kasım 1978 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Fis köyünde yapılan toplantıyla kurulmuştur.
Kurucusu ve lideri Abdullah Öcalan’dır. “Apo” takma adıyla bilinir. Öcalan’a ek olarak kuruluş sürecinde aktif olan isimler arasında şunlar yer alır:
-
Mazlum Doğan
-
Kemal Pir
-
Haki Karer
-
Ali Haydar Kaytan
-
Duran Kalkan
-
Cemil Bayık
Bu kişiler genellikle üniversite öğrencilerinden ve sol ideolojiye sahip kişilerden oluşuyordu.
PKK'nın İlk Eylemleri Nelerdir?
PKK'nın ilk silahlı eylemleri, 15 Ağustos 1984 tarihinde Eruh (Siirt) ve Şemdinli (Hakkâri) ilçelerinde gerçekleştirildi. Bu saldırılarda güvenlik güçleri ve siviller hedef alındı.
-
Eruh saldırısı: Jandarma karakoluna düzenlenen saldırıda 1 asker öldü, 9 kişi yaralandı.
-
Şemdinli saldırısı: Aynı gün yapılan ikinci saldırı.
Bu eylemler, PKK’nın Türkiye’deki ilk resmi silahlı kalkışması olarak kabul edilir ve örgütün "silahlı mücadele dönemi"nin başlangıcı sayılır.
Abdullah Öcalan Kimdir? Hangi Eylemlere Bizzat Katılmıştır?
Abdullah Öcalan, 4 Nisan 1949’da Şanlıurfa'nın Halfeti ilçesi yakınlarındaki Amara köyünde doğdu. 1970’li yıllarda Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde öğrenim gördü (tamamlamadı). 1970'lerin ikinci yarısında örgütlenmeye başlayan PKK'nın hem ideolojik hem örgütsel liderliğini üstlendi.
Öcalan, genellikle örgütü yönlendiren ideolojik ve stratejik lider olarak hareket etti. Doğrudan silahlı eylemlerde yer aldığına dair net ve açık kanıtlar kamuya açık kaynaklarda yer almamaktadır. Ancak, silahlı eylemlerin talimatını veren ve örgütü yöneten kişi olarak sorumlu kabul edilmektedir.
Öcalan:
-
1980'li yılların başında Suriye’ye geçti, burada eğitim kampları kurdu.
-
1999 yılında Kenya’da yakalanarak Türkiye’ye getirildi.
-
Yargılandıktan sonra idam cezası aldı, ancak ceza daha sonra ağırlaştırılmış müebbet hapse çevrildi.
-
Hâlen İmralı Adası’ndaki cezaevinde tutukludur.
PKK, Türkiye'nin yakın tarihindeki en uzun soluklu güvenlik tehditlerinden biri olmuştur. Abdullah Öcalan’ın liderliğinde başlayan bu hareket, yıllar içinde on binlerce kişinin hayatını etkileyen bir silahlı çatışmaya dönüşmüştür. Gerek siyasi gerek sosyal yansımaları bugün de önemini korumaktadır.
