İBB Beykoz Meclis Üyesi Gökhan Taneri Vural, İBB Kasım ayı meclis toplantısında yaptığı konuşmada, plan dışı olarak tanımladığı büyük konut projelerinin İstanbul’un altyapısını “taşır” seviyeye getireceğini savundu. Vural, konuşmasında 250 bin konut / 1 milyon nüfus gibi hedeflerin mevcut İSKİ planlarında yer almadığını, kamulaştırma sorunları ve enerji-su altyapısındaki eksiklikler nedeniyle bu projelerin su bağlanmaması ve artan maliyet riski doğurduğunu ileri sürdü. İSKİ’nin son yıllardaki dijital dönüşüm başarısını (Gartner ödülü) överken, artan Sayıştay denetim raporları ve bütçe dengesizlikleri üzerinden merkezi ve yerel yetkililere “plan ve kaynak uyumu” çağrısında bulundu.
Konuşmasına “Cezaevlerinden bizleri izleyen, izleyecek olan başta İBB Başkanımız Sayın Ekrem İmamoğlu ve yol arkadaşlarımız, ev hapsinden izleyecek olan başta Genel Müdürümüz Doçent Doktor Şafak Paşa olmak üzere diğer ev hapsinde olan yoldaşlarımız, yol arkadaşlarımız hepsine selam ederek başlamak istiyorum.” Sözleriyle başlayan Vural İstanbul’un nüfus ve su problemi hakkında veriler kullanarak çarpıcı açıklamalara imza attı.
“DENETİM RAPORLARI İKİ KATINA ÇIKMIŞ”
Mehmet Sarıtemur abimiz Sayıştay raporlarında okumuş. Güzel, harika. Bir sürü denetim raporu okumuş. Bunların bu kadar bol olmasının sebebinden bahsetmemiş. Mesela 2019 öncesinde çok basit bir şey vardı: 2018’de 74 denetim raporu varken 2019’da 154’e çıkmış. Bu sene kaç olmuş biliyor musunuz? Bugün 357. Yani rapor bol, tabii okuyabilirsiniz, çok şey bulabilirsiniz ama içindeki baskıyı anlatmak istiyorum. İçinde bulunduğumuz durumu fark etmenizi istiyorum.
Tabii biz İBB olarak hep beraber bu işin içindeyiz. İSKİ de onun bir parçası. Fakat İSKİ gerçekten örnek bir kurum değil, ilham kaynağı. Bütün dünyadaki su yönetim firmalarının ilham kaynağı. Abartmıyorum, gerçekten öyle.
“İFTİRA ATTILAR”
“Çamurlu su” evet, öyle bir şey vardı. Ya bu çamurlu su işi, biz Beykoz Belediyesi’ni ilk aldığımız zaman sosyal medyada şöyle şeyler çıkardı: “Çöpler toplanmıyor, CHP’li belediye geldi çöpler toplanmıyor.” Sonra bir video düştü, bana adam geliyor çöpleri kutusundan çıkarıyor, kenarına koyuyor, fotoğrafını çekiyor, sonra gidiyor. Ya su akıyor da hep mi akıyor? O soru önergesinin içinde şöyle bir şey diyorsunuz — haklı tarafları var: O kötü su sağlığa zararlı değildir. Kesinlikle bunun raporu vardır. O suların hepsinin anlık, günlük raporları vardır. İsterseniz İSKİ size temin eder. Etmezse söyleyin bana, ben veririm. Sorun değil. Sağlığa aykırı değildir.
“İSKİ 2053’E KADAR PLAN YAPTI”
Program bütçe ne? Harcamaların program sınıflandırmasına göre tasnif edilmesi. 6 senedir 6’ncısını yapıyoruz. Bu harcama önceliğini geliştirme konusunda bize fikir versin, kaynak tahsisi süreçlerinde de sistematik olarak kullanılsın diye özel bir durumumuz var 5-6 senedir. Peki kaynak tahsisi planlara uyalım diyoruz. 5 yıllık stratejik planı var İBB’nin, keza İSKİ’nin de 5 yıllık stratejik planı var. 2009’da çıkmış 103 sayılı kararla 100.000’lik ölçekli İstanbul çevre planımız da var, hâlen var. Hatta evvelki sene, 2023 yıllarında İSKİ “İçme Suyu – Kanalizasyon Master Planı” diye bir şey yaptı. 30 yıllık plan var. 2053’e kadar plan var.
“30 YILLIK PLANDA KANAL İSTANBUL YOK!”
Bu planların içinde Kanal İstanbul yok. İçine yapılacak şu anda planlanan 250.000 konut da yok. 54.000’ini ihale etmişsiniz, başlamış. Hatta 3.900 tanesini teslim etmek üzeresiniz. Sonra diyorsunuz ki “Bu planlarda olmayan bir şeye su bağlamayacak.” Şu anda yok ama diyeceksiniz, bunu 35 ay sonra “CHP’li belediye size su bağlamıyor, doğalgaz bağlamıyor” diye politika yapmaya çalışacaksınız.
Planlarda yok. Bize de bir şey bildirmemişsiniz. “Biz buraya 1 milyon nüfus tıkacağız” dememişsiniz. Ya da satacağız; rant projesi yaptık, sosyal konut adı altında minimum 5 milyondan ev satacağız. Şu anda ikinci el düşmüş, Sahibinden’de var. 5 milyondan aşağı ev yok. Bugünün ekonomik şartlarında bir insan 5 milyona nasıl ev alabilir? Ya da 80.000 TL taksitle kim ödeyebilir? 22.000 asgari ücret, emeklinin durumu belli. Demek ki sosyal değil bu. 5 milyon ufak gelebilir ama milletimizin %90’ına büyük bu para.
E şimdi İSKİ’nin demesi lazım değil mi kardeşim? Sen 250.000 konut yapıyorsun. De facto, her ne kadar Mehmet Sarıtemur abimiz “mutlak alanlarda yeterli kamulaştırma yok” dese de biz orada kamulaştırma yapamıyoruz. Devlet yapıyor, TOKİ yapıyor. Kamulaştırmayı nasıl yapacağız?
Burada altyapı yok, planlarda yok, hazırlık yok. İstanbul su fakiri bir yer; Avrupa yakası özellikle. Kıtalararası su taşıyan bir kurumdan bahsediyoruz. Sonra “İSKİ çalışmıyor” diyorsunuz…
“NÜFUSUN YÜZDE 10’U KADAR EKSTRA YÜK BİNDİRECEKSİNİZ”
Nüfusun %60’ı Avrupa yakasında, suyun %60’ı Anadolu yakasında. Siz o %60’ın üstüne bir %10 daha bindirmeye çalışıyorsunuz. Deprem fayı da bu yakada. En etkilenecek yer orası. Ben devlet idaresinde olsam “Buraya kalıcı konut yapmayın, deprem alanlarını düşünün” derim. Ama 250.000 konut, 1 milyon insanı oraya koymayı planlıyorsunuz.
Arıtma tesisi lazım, elektrik lazım, enerji kolay değil. “Yeşil İSKİ” hedefi var 2050 için. Sıfır karbon taahhüdü verilmiş. Güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, hidrojen teknolojileri kullanılacak. Bunlar kolay değil. 2050 dediğin 25 sene. Ama plan dışı işler yapılınca İSKİ'nin bütçesi yetmez.
98-100 milyar bütçe, bunun %50’si gerçekleşse 50 milyar döngü var. Ama 1 milyon nüfuslu 250.000 konutluk yer için 1 trilyon para lazım. O ne demek ya? 50 milyar bütçe bağlayacaksın, yıllık 1 trilyon masraf yükleyeceksin. Sonra da “su vermedi” diye bağıracaksınız.
Desalinasyon yapın Büyükçekmece’de. Adamlar su içecek, kullanacak, atık çıkaracak. Arıtma tesisi yapın. Havalimanı yapıldığı gibi.
Elektrik idaresi bile sahada “İhtiyacın 1 MW ama 4 MW yapacaksın, bana devredeceksin” diyor. İstanbul’un nüfus artışı 2050’de 21 milyon deniyor. Bana göre daha çok olacak. Şu an bile 18-19 milyonuz.
Dolayısıyla İstanbul’un ihtiyacı olan yatırımı, lütfen planın dışında hareket edenler yapsın. Bu bir süreç işi. Para da versen bugün başlayıp yarın bitiremezsin. En az 23 sene sürecek. Yenişehir bölgesinde. Teslim ettiniz, edeceksiniz 3 ay sonra. Ne olacak şimdi? Su bağlanmadı, su yok. “Vay CHP’li belediye…”
Ama bütçe konuşuyoruz. Bütçede yatırım sermaye giderlerine baktınız mı? %43. Sizden önce 20 ilçe belediyemizin bütçesini bu kuruldan geçirdik. Mesela bizim Beykoz %12. Ortalama %20 filan sermaye giderleri ya. İSKİ %43 ayırıyor bu yatırıma.
İstanbul’a hizmet etmenin gururu ve onurunu yol arkadaşlarımızla yaşadığımız için tutsaklarımıza bir daha selam söylemek istiyorum. İSKİ’nin genel müdürü… Siz şöyle hatırlayacaksınız: Ecevit’in Köykent projesini yapıp da başarılı olduğu, ödül aldığı kaymakam. Mesudiye kaymakamı… Öyle “İSKİ genel müdürü” değil o; o bu devletin yetiştirdiği güzel adam.
Velhasıl zulüm var. Bu bütçe biliyorsunuz öyle bugünden yarına da olmuyor. Ta temmuz aylarından beri başladı. Bütün bürokrasimiz, İSKİ personelimiz bununla ilgili çalıştı. İBB’miz de çalışıyor şu anda. Emeği geçen herkese buradan çok teşekkür ediyorum. Ekrem Başkanıma da buradan bir selam daha gönderiyorum. Hiç merak etme; çıkana kadar her şeyin muhafızı biziz. Senin yerine biz varız burada. Bu zulüm bitecek. Millet kazanacak.
