Covid-19 pandemisinin ardından şimdi hayvanlarla ilgili bir salgın baş gösterdi. Türkiye'nin birçok ilinde görülen şap hastalığı nedeniyle hayvan sahipleri panik yaşarken, Tarım ve Orman Bakanlığı da teyakkuza geçti.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Türkiye genelinde hayvanlarda görülen şap hastalığı nedeniyle il ve ilçe canlı hayvan pazarlarının ikinci bir emre kadar yasaklandığı bildirildi. Bakanlığın kararı sonrasında üretici birlikleri, üyelerini kararın uygulanması yönünde uyardı. Türk Veteriner Hekimleri Birliği de deprem bölgesi başta olmak üzere tüm Türkiye'de şap hastalığından kaynaklı riskler için uyardı. Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Murat Arslan, deprem bölgesinde 14 milyona yakın büyükbaş ve küçükbaş hayvan bulunduğuna dikkat çekerek, bulaşıcı hastalıklara karşı aşılama ve koruyucu hekimlik hizmetlerinin kesintisiz sürdürülmesi gerektiğini vurguladı. Arslan, bölgede veterinerlik hizmetinin aksamaması için depremde zarar gören, kliniği yıkılan veterinerlere konteyner sağlanmasını istedi.
Aşı ve ilaç tedarikinin de bir süreliğine ücretsiz olması gerektiğini söyledi.
"AŞI HAZIR"
“Irak'ta şap hastalığıyla ilgili gelişmelerin ortaya çıkması üzerine, Avrupa Birliği Şap Hastalığı ile Mücadele Komisyonu koordinasyonunda Numune Gönderme ve Test Etme Protokolü çerçevesinde, Bakanlığımıza bağlı Şap Enstitüsü Müdürlüğümüze incelenmek üzere farklı mahallerden numuneler gönderilmiştir.
Enstitümüzce, bir numunenin, daha önce ülkemizde rastlanmayan SAT-2 serotipi olduğu tespit edilerek etken izole edilmiş ve ülkemizde bu serotipe karşı aşı üretimi için çalışmalara ivedilikle başlanmış, İl Müdürlüklerimizin yanı sıra tüm paydaşlar konuyla ilgili uyarılmıştır.
Bakanlığımızca, hastalığın ülkemize sıçramasının engellenebilmesi için ilgili kurumlarla derhal iletişime geçilerek, sınır gözetim ve yol kontrol faaliyetlerinin artırılmasına ilişkin gerekli bilgilendirmeler yapılmıştır.
Sahada titizlikle yürütülen çalışmalar neticesinde, SAT-2 serotipi şap hastalığını taşıyan ilk vaka tespit edilmiştir. Halihazırda hastalık görülen 8 işletmede kordon-karantina dahil olmak üzere tüm tedbirler alınmıştır. 8 Mart 2023 tarihinde de Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü'ne gerekli bildirimde bulunulmuştur.
Şap Enstitü Müdürlüğümüz tarafından yürütülen çalışmalar neticesinde ise SAT-2 serotipine karşı aşı üretilmiş ve 9 Mart 2023 tarihi itibarıyla kullanıma hazır hale getirilmiştir.
Bu gelişmeler üzerine toplanan Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi tarafından hastalığın yayılmasını önleyici tüm tedbirler alınmış olup, kesim, ithalat ve ihracat amaçlı yapılan sevkler dışında, şap hastalığına duyarlı tüm hayvan hareketleri (il içi ve il dışı) ilkbahar şap aşılama kampanyası süresince ülke genelinde durdurulmuştur.
SAT-2 serotipi şap hastalığına ilişkin tüm gelişmeler ilk andan itibaren Bakanlığımızca yakından takip edilmekte olup gerekli tüm önlemler alınmaktadır.
Ülkemizde ilk defa görülen bu serotipe karşı ivedilikle aşı üretimini tamamlayan Bakanlığımız, büyükbaş hayvan varlığımızın tamamının aşılanması için gerekli çalışmaları süratle yürütmektedir.” ifadelerine yer verildi.
ŞAP HASTALIĞI NEDİR?
Evcil veya yabani tüm çift tırnaklı hayvanlarda görülebilen, kronik durumlarda zayıf ve yavru hayvanlarda ölüme sebebiyet veren, genellikle et, süt ve iş gücü kaybına sebep olan viral bir hastalıktır. Türkiye Tarım ve Orman Bakanlığınca ihbarı mecburi hastalıklar arasında yer almaktadır. Hastalığın mortalitesi düşük olmasına karşın yüksek morbiditeye sahiptir. Bu şu anlama gelir: Öldürücü olmamakla birlikte sürü içerisinde veya bölgede hızla yayılır. Her ne kadar zoonoz kabul edilse de insanlara bulaşma oldukça nadirdir.
ŞAP HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
Hastalığın yayılışı 2 farklı unsurla gerçekleşir:
1- Hasta hayvanlar
Bunların ağız salya akıntısı
İdrar ve dışkıları
Sütü
Mihraklarda oluşan vezikülerin patlaması ile
2- Taşıyıcı hayvan ve kaynaklar
Fare, Kuşlar, Yaban domuzu, Kanatlılar hastalığın yayılmasında rol oynar.
Suni tohumlama (Hastalıklı sperm veya malzeme ile)
Hastalıklı ortamda bulunan kaba yem, hayvan altlığı, su,
Hastalıklı ortamda kullanılan elbise, kıyafet ve malzemenin (sağım makinesi, kaşağı, zincir) dezenfekte edilmeden kullanılması,
Hayvan nakilleri (Hastalıklı hayvan, malzeme veya dezenfekte edilmemiş taşıma araçları ile),
Hastalıklı hayvan ürünlerinin gerekli işleme tabi tutulmadan piyasaya sürülmesi hastalığın salğın haline gelmesinde önemli rol oynar.
