Azerbaycan’da sivillerin Ermeniler tarafından katledilmesine dayanan 31 Mart 1918 olaylarının 103. yıl dönümünde konuşan Azhaber Medya Grubu Başkanı Hacıbey Heyderli, 31 Mart’ın Azerbaycan tarihinin en acı günlerinden biri olduğunu belirterek “31 Mart 1918’de Azerbaycan topraklarında bir soykırım yaşandı. Tarihsel olarak sivilleri hedef alan Ermeniler geleneklerine sadık kaldılar ve tam 103 yıl önce binlerce sivili öldürdüler. O tarihten bu yana 103 yıl geçti. 31 Mart günü de dahil olmak üzere tam beş gün içinde Ermeniler Bakü merkezli Azerbaycan topraklarında kadın, yaşlı, çoluk, çocuk demeden herkesi yıkıp yakmışlar. Elde olan belgelere göre 30 Mart – 3 Nisan 1918 günleri arasında Ermeni silahlı çeteleri Azerbaycan!ın Bakü, Şamahı, Guba, Haçmaz, Lenkeran, Hacıgabul, Salyan, Zengezur, Karabağ, Nahçıvan ve başka bölgelerinde tam tamına bir soykırım gerçekleştirmiş. 5 gün içinde Bakü’de 20 bin, Şamahı'da 7 bin ve Kuba'da 6 bin kişinin öldürüldüğü tahmin edilmektedir.” dedi. “ERMENİLER ÇOCUKLARA ACIMADIKLARI GİBİ YAŞLILARA DA AMAN VERMEMİŞLERDİ” Heyderli olaylara tanık olmuş Kulner adlı bir Alman’ın ifadelerini yer vererek, “Olaylara tanık olmuş Kulner adlı bir Alman’ın şöyle anlatmış: Ermeniler Müslüman mahallelerine sokularak herkesi öldürüyor, kılıçla parçalıyor, süngüyle delik deşik ediyordu. Katliamdan birkaç gün sonra bir çukurdan çıkartılan 87 Türk cesedinin kulakları, burunları kesilmiş, karınları yırtılmış, bazı organları doğranmıştı. Ermeniler çocuklara acımadıkları gibi yaşlılara da aman vermemişlerdi.” dedi. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Olağanüstü Araştırma Komisyonunun belgelerinden: 1918 yılının Mart-Nisan aylarında Şamahı’da 8 bin kadar sivil halk katledilmiştir. Şamahı Camisi de dahil bir çok medeniyet abidesi yakılmış ve dağıtılmıştır. Cavanşir kazasının 28 köyü, Cebrayil kazasının 17 köyü tam olarak yakılmış, insanları mahvedilmiştir. 1918 yılının 29 Nisan günü Gümrü yakınlığında çoğunluğu kadın, çocuk ve yaşlılardan oluşan 3 bin kadar Türk göçmen pusuya düşürülerek son ferdine kadar mahvedilmiştir. Ermeni silahlı çeteleri Zengezur kazasında 115 Azerbaycan köyünü mahvetmiş, 3 bin 257 erkek, 2 bin 276 kadın ve 2 bin 196 çocuğu öldürmüştür. Kaza üzere toplam 10 bin 68 Türk öldürülmüş veya yaralanmıştır. 50 bin Türk yurtlarını bırakıp kaçmak zorunda kalmıştır. “74 YIL SONRA TARİH TEKERRÜR ETTİ” Heyderli Hocalı Soykırımı’nı hatırlatarak, “74 yıl sonra tarih tekerrür etti. 25-26 Şubat 1992 gecesi, Ermeniler tarafından işlenen kanlı katliamların devamı niteliğindeki Azerbaycan'ın Hocalı kentinde bir başka korkunç soykırım daha yaşandı. Saldırı sırasında kentte 106 kadın, 63 çocuk ve 70 yaşlı olmak üzere 3 bin kişiden 613'ü acımasızca öldürüldü, 76'sı çocuk 487 kişi ağır yaralandı, bin 275 kişi rehin alındı ve aşağılayıcı işkenceye maruz kaldı.” dedi. “AZERBAYCAN İNTİKAMINI ALDI” Azerbaycan halkının yaşanan acıları hiçbir zaman unutmadığını ifade eden Heyderli, “Tarih kitaplarından okuduğumuz, ekranlardan gördüğümüz o acılı anılarla büyüdük ve öldürülen masum insanların kanının yerde kalmayacağına söz verdik. Ve Muzaffer Azerbaycan Ordusu 44 günlük vatan savaşında bu güne kadar öldürülen masum insanların intikamını aldı. Azerbaycan tarihi, ebedi ve kadim topraklarına geri döndü. Karabağ topraklarında Ermeni işgali bitti. Karabağ'ın gözü sayılan Şuşa işgalden kurtuldu. 1992'de Karabağ'dan annelerinin kucağında çıkan gençler, ellerinde silahlarla o topraklara döndüler.” dedi. “HER AZERBAYCANLI İÇİN GURUR KAYNAĞI OLDU” Heyderli konuşmasının devamında, “Başkomutan İlham Aliyev'in Azerbaycan'ın en parlak zaferi olan Karabağ Savaşı’ndan bahseden ‘Biz kan dökerek Şuşa'yı kurtardık, Şuşa için ciddi savaşlar oldu. İstilacıların kalıntıları Laçin koridoru boyunca dağıldı ve Şuşa savaşlarında yüzlerce, belki de binlerce işgalci yok edildi. Askerlerimiz hafif silahlarla, sarp kayalıklara tırmanarak, vadileri ve tepeleri, Hocavend ormanlarını ve patikalarını aşarak Şuşa'ya geldi. Hafif silahlar, tabancalar, süngülerle savaştık. Ama burada bize karşı toplar ve tanklar kullanıldı. Düşman gücümüzü gördü, irademizi gördü, milli ruhumuzu gördü ve mağlup oldu. Şuşa'nın kurtuluşu, Büyük Vatan Savaşı'nda özel bir olaydır. Şuşa bizim hedefimizdi ve bu hedefe doğru ilerliyorduk. Şuşa'dan önce kurtarılan tüm topraklarda Azerbaycan Ordusu'nun varlığı, Şuşa'nın kurtuluşunu da şartlandırdı. Cebrayil bölgesi, Sugovushan, Hadrut, Hocavend bölgesinin çoğu, Zangilan, Fuzuli, Gubadlı bölgeleri, Laçin bölgesinin güney kesimi, Kelbecer dağları, Murov dağı ve ardından Şuşa. Savaş sırasında 300'den fazla köy ve kasaba kurtarıldı, düşman diz çökmeye zorlandı, teslim oldu.’ sözleri, her Azerbaycanlı için gurur kaynağı oldu.” ifadelerini kullandı. “GEÇMİŞİNİ UNUTANLAR GELECEĞE KÖRÜ KÖRÜNE BAKAR” Azerbaycan halkının kendilerine bu gururu yaşatan herkese minnettar olduğunu belirten Heyderli, “ Ancak biz başımıza gelen trajedileri, yaşadığımız soykırımları da asla unutmamalıyız ve unutmuyoruz. Çünkü geçmişini ve tarihini unutan insanlar geleceğe körü körüne bakarlar! Allah tüm şehitlerimize rahmet etsin!” dedi. İSA KARAARSLAN / KENT YAŞAM