Mehmet Berke Merter; Koronavirüsü ‘Geliyorum’ diyor. Hazırlıklı mıyız?

İlk kez 12 Aralık 2019’da Çin’in Vuhan şehrinde ortaya çıkan koronavirüsü hız kaybetmeden ilerliyor. Çin’de hayatını kaybedenlerin sayısı 1771’e çıkarken, ülkemiz olası bir pandemiye ne kadar hazırlıklı?

17.02.2020 - 15:34 Yayınlanma

Mehmet Berke Merter; Koronavirüsü ‘Geliyorum’ diyor. Hazırlıklı mıyız?

İlk kez 12 Aralık 2019’da Çin’in Vuhan şehrinde ortaya çıkan koronavirüsü hız kaybetmeden ilerliyor. Çin’de hayatını kaybedenlerin sayısı 1771’e çıkarken, ülkemiz olası bir pandemiye ne kadar hazırlıklı? diye sormuştuk önceki yazımızda. Bu sayıda ise bu sorumuzu tekrar hatırlatmak ve dünyayı etkisi altına almak üzere olan koronavirüs’ünün ülkemize etkilerinin neler olabileceği konusunda matematiksel verilere göz atmak istedim. Ülkemizde ortaya çıkması durumunda bugün ki verilerden yola çıkarsak 500 bin insanın ölümüyle sonuçlanabilecek bu hastalık ister görelim ister görmeyelim ama artık ‘Geliyorum’ diyor. Ülkemizi de etkisi altına alabilecek bu pandemiye karşı ne kadar hazırlıklıyız? Bu soruya cevap ararken gelin son gelişmelere bir göz atalım.

‘Virüs dünyayı tehdit etmeye devam ediyor’

Çin'de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 1771'e çıktı. Çin Ulusal Sağlık Komisyonundan yapılan açıklamaya göre, ülkede Kovid-19 salgınından etkilenen kişilerin sayısı, 10 bin 644'ünün durumu ciddi olmak üzere 70 bin 548'e yükselirken, can kaybı ise 1'i Hong Kong'da olmak üzere 1771'e yükseldi.

Ayrıca virüs taşıdıklarından şüphelenilen kişilerin sayısı 7 bin 264'e gerilerken, müşahade altındaki kişi sayısı ise 150 bin 539 olarak açıklandı. Kovid-19 nedeniyle tedavi görerek sağlığına kavuşan ve taburcu edilen kişilerin sayısı ise 10 bin 844'e ulaştı.İlk kez 12 Aralık 2019'da ortaya çıkan virüs dünyayı tehdit etmeye devam ediyor, Fransa'da gerçekleşen ölüm ise bunun en büyük göstergesi…

‘Kurumlarımız felaketi ciddiye almalı’

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Coronavirüsü’nün ölüm oranı %2 civarında diyor. Ama burada ciddi bir mantık hatası var. Çin’de virüsü ilk tespit eden Dr. LiWenliang hastalığı kaptıktan 4 hafta sonra öldü. Şu an da ölenler daha önce hastalanan insanlar. Ama daha önce toplam virüslü sayısı çok daha azdı. Bu bize ölüm oranının sadece anlık bir fotoğraftan öte bir şey olmadığını işaret ediyor. Hızlı artış gösteren bir salgında yeni vakaları da hesaba katıp ölüm oranını hesaplarsanız matematiksel olarak yanlış bir sonuç elde edersiniz. Nitekim daha önce SARS salgınında ölüm oranı ilk başta %1,8 olarak verilmiş ve daha sonra bu oran nihai olarak %9,6’a kadar çıkmış. Tabi şu da söyleniyor: ‘Gerçek hasta sayısı çok daha yüksek olabilir, evde belki hafif geçirdiği için durumu bildirmemiş olabilirler. Oysaki böyle bir söylem bilimsel hiç bir geçerliliği olmayan bir tahminden öte bir şey değil.

‘Bilimsel tedbirler almalıyız’

Bu yazıyı kaleme almamın nedenine tekrar dönersek, ‘Ben geliyorum’ diyen bu felakete ülke olarak bizler ne kadar hazırlıklıyız? Dünya’yı artık ciddi olarak tehdit eden pandemiye karşı ilgili kişi ve kuruluşların bu felaketi ciddiye alması ve gerekli her türlü tedbiri bir an önce almasını diliyorum. Nitekim Çin’de salgın kontrol altında tutulamazsa eğer ve grip gibi dünyada yayılırsa bu konuda hazırlıklı olduğunu düşünmediğimiz yetkililerimiz yaşanacak can kayıplarıyla ilgili bize ‘kader, kısmet, Allah’ın takdiri’ şeklinde açıklamalar mı yapacak? Henüz geç değil. İstanbul başta olmak üzere tüm Türkiye ‘Geliyorum’ diyen bu felakete karşı her türlü bilimsel tedbirlerle hazırlıklı olmalı. Bu konuda bilime güvenmeli ulus olarak önlemlerimizi alarak kadercilik yapmamalıyız.Hazırlıklı olmak ve bir pandemi felaketi planına sahip olmak iyi olurdu. İster yarın için ister uzak gelecekte bir gün için.

‘500 bin kişiye yetecek solunum cihazı mevcut mu?’

Coronavirüsü’nükontrol altında tutabilme çabaları konusunda artık beklenti maalesef negatife döndü. WHO(Dünya Sağlık Örgütü) geçenlerde yaptığı basın konferansındaÇin dışındaki vakaların muhtemelen buz dağının sadece ucu olabileceği konusunda görüş bildirdi. Ayrıca Hong Kong Üniversitesi’nin Tıp Bölümü başkanı Prof. GabrielLeung da eğer hastalığın yayılımı kontrol altında tutulamazsa dünya nüfusunun %60’ının bu hastalığa yakalanabileceği tahmininde bulundu. Prof. Leungayrıca en iyimser halde sadece %1 ölüm oranı olsa bile bunun korkunç sonuçları olacağını ifade etti. Ülkemizin nüfusunu 82.000.000 kabul edersek ve halkın %60 eden 49.200.000 bazı uzmanların öngördüğü gibi bir pandemi sırasında hastalansa sadece bizim ülkemizde 500.000’ne yakın insan ölebilir. Gelin bunu mevsimsel gripten ölü sayısıyla karşılaştıralım.Türkiye’de gripten yıllık 2.500-5.000 olarak tahmin edilen ölü sayısı bir pandemi de tahmini olarak en az 500.000 kişinin vefat etmesi ne kadar şiddetli bir olay olduğunu göz önüne seriyor. Ama şimdilik %2 denilen ölüm oranı varsayarsak 1.000.000’a yakın ölen insan demek olur. Eğer ölüm oranı daha yüksek ise hesap ortada. Zaten hastalık çok yayılırsa kimi tedavi edecekler. Hastalanan insanların beşte biri ağır semptomlar geliştiriyor. Bu insanları hayatta tutabilmek için de yeterli sayıda solunum cihazı olması gerekiyor. Peki bu kadar solunum cihazımız mevcut mu?Ayrıca aynı anda çok sayıda hastalanabilecek insanlar için nasıl bir acil planımız mevcut?

‘Dünya alarma geçti Türkiye ne yapıyor?’

WHO aşı geliştirme süreci konusunda geçenlerde yapmış olduğu basın konferansında maalesef bu sürecin 18 aya kadar sürebileceğini ifade etti.

Şu ürkütücü, 6 hafta önce Wuhan’da sadece 41 tespit edilmiş COVID-19(Corona) hastası vardı ama bugün dünyada kaç hasta var?!Çin'de yeni tip koronavirüs (Covid-19) nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 1771'e çıktı. Çin Ulusal Sağlık Komisyonu'ndan yapılan açıklamaya göre, ülkede Covid-19 salgınından etkilenen kişilerin sayısı, 10 bin 644'ünün durumu ciddi olmak üzere 70 bin 548'e yükselirken, can kaybı ise 1'i Hong Kong'da olmak üzere 1771'e yükseldi.

Maalesef grip gibi katlanarak yayılıyor görünmekte COVID-19. Ve muhtemelen bize de gelebilir bu hastalık. ABD Başkanı Trump’undediği gibi olsa keşke. Trump, grip gibi COVID-19’unda hava ısındıkça yayılımının azaldığı iddiasında bulunmuştu. Oysa ki Hong Kong ve Singapur sıcak ama hastalık orada da yayılmaya başladı. Harvard’dan Prof. Mac Lipsitch ise, “Büyük ihtimalle küresel bir pandemi yaşayacağız. Bir pandemi olursa da dünya nüfusunun % 40 ile %70’i önümüzdeki yıl bu enfeksiyonu kapacak.” dedi. ABD de bir askeri gazete olan Miltary Times göre ABD’de de Kuzey Ordularına bir pandemi felaketine karşı tedbiren hazırlanma emri verilmiş. Acaba biz de herhangi bir kurum ciddi anlamda hazırlık yapıyor mudur?!Umalım ki bunun cevabi “evet” olsun.